Historie
Geschiedenis van de C-GGUL // De Havilland Canada DASH 7
Dit vliegtuig, met de volledige naam “De Havilland Canada DHC (of DASH) 7-102 werd in 1981 gebouwd. Het toestel is gebouwd in Amerika als personenvervoer vliegtuig. In zijn periode van 1981 tot 2000 is het vliegtuig van verschillende eigenaren/instanties gewisseld (daarbij veranderd ook het registratienummer, een kenteken maar dan voor vliegtuigen). In 2000 is het vliegtuig eigendom geworden van een Canadees vliegtuigmaatschappij (Voyageur Airways). Daar heeft hij het registratienummer ‘C-GGULL’ gekregen. Sinds 2007 verhuurde het Canadees bedrijf dit vliegtuig aan de Koninklijke Luchtmacht. Defensie gebruikte dit vliegtuig voor het vervoeren van personen naar o.a. Afghanistan. Binnen Afghanistan werd het vliegtuig veelal ingezet van vluchten tussen Kandahar en Uruzgan. Dit vliegtuig moest veelal in gebergte gebieden zijn met korte en steile landings/stijgingsbanen. Daarom was deze Dash-7 uitermate geschikt, hij was kort, had 4 motoren en was één van de weinige vliegtuigen die zo snel kon stijgen. Dit, zodat ze snel uit het vijandig gebied konden vliegen. Tijdens het taxiën van het vliegtuig op Eindhoven Airport is een vleugel beschadigd geraakt. Dit hebben ze wel laten maken maar vanwege die tijd, die tussen het ongeluk en het maken zat, is de vliegwaardigheid verlopen. Het vliegtuig had toen al jaren gediend waardoor Voyageur Airways heeft besloten om de motors (die nog wel goed waren) er af te laten halen en de rest te verkopen via een veiling. Die motoren en propellers zouden 1 miljoen euro hebben opgebracht. Dat komt omdat het type vliegtuig nog steeds over de gehele wereld actief is en in verschillende landen vliegt.
Impulsaankoop
Het vliegtuig is te koop gezet bij een veiling van De Domeinen. Tonnie Bouman, eigenaar van een Doe-Het-Zelf & Woonwinkel in Veen (Bouwie) had al 2 helikopters, als blikvanger, bij de ingang van het bedrijfspand staan. Toen werd Tonnie in juni 2019 getipt door een kennis die zei: “Tonnie ik weet nu iets moois te staan voor jou om naast je helikopters te zetten”. Die stuurde een link door van het vliegtuig. Tonnie had het vliegtuig aan een vriend (Tommy) laten zien. Die vond het een mooie klus en zei dat, wanneer Tonnie het vliegtuig had gekocht, hij wel zou helpen. Het duurde nog enkele dagen voordat de veiling afliep maar Tonnie moest op vakantie naar Kroatië. Tonnie had een diner met z’n familie en ondertussen liep de veiling af. “Papa moet even op zijn telefoon kijken” werd gezegd tijdens het diner om ondertussen mee te bieden op het vliegtuig. Uiteindelijk had Tonnie het winnende bod maar toen kwam het pas..
Hij werd gebeld door een medewerker van De Domeinen. Die persoon stelde ook de vraag: “Meneer Bouman, ik neem aan dat u kennis heeft van vliegtuigen en ook weet dat het vliegtuig binnen 2 weken weg moet”. Kennis van vliegtuigen had Tonnie niet en de koop was dan ook meer een impulsaankoop. Hij had inmiddels wel vriend Tommy ingelicht maar die stond net op het punt om 2 weken op vakantie te gaan in Canada. Uiteindelijk had Tonnie weten te regelen dat hij het vliegtuig al wel vast zou betalen maar de deadline opgeschoven kon worden. Hij had uitstel gekregen tot 12 september. Op 16 juli (een snikhete dag) was Tonnie samen met zijn dochter pas voor het eerst bij het vliegtuig wezen kijken, welke dus op het militaire gedeelte stond op Eindhoven airport. Een kennis van een kennis was werkzaam op dit militaire gedeelte en die kon dan ook pasjes regelen zodat ze erop konden. Alsnog was dat niet zo 1 2 3 gedaan. Dat moest het 24 uur van tevoren aangevraagd worden, er kwam een paspoort controle bij kijken etc. maar dat was voor Tonnie allemaal geregeld. Tijdens die dag kreeg hij nog de opmerking van de militairen “er zijn wel 2 personen wezen kijken tijdens de ‘kijk dag’ maar jou hebben we niet gezien.” Waarop Tonnie ook antwoorde dat hij het vliegtuig ongezien had gekocht.
Toen die vriend, Tommy, terugkwam van zijn vakantie uit Canada was er het toeval dat een Canadese vriend van Tommy gesleuteld had aan zulke vliegtuigen. Die kennis wilde dan ook naar Nederland komen maar die kon pas vanaf 16 september, 4 dagen na de deadline . Toen werd er weer contact gezocht met de veiling en verteld dat Tonnie een specialist uit Canada over liet komen maar die kon pas later. Dat uitstel vonden ze goed en dus werd er een team samengesteld. Tonnie was inmiddels met een timmerman bij het vliegtuig geweest om wat voorwerk te doen, zoals transport mallen te maken voor de romp. Uiteindelijk was het de week van 16 september en hadden ze een team compleet van 6 personen.
Het ontmantelen
Het team, de attributen, het gereedschap en de nodige versnaperingen stonden klaar. Zo ging er o.a. ook een hoogwerker en een verreiker mee vanaf Bouwie. Ook was het maar hopen of ze alles wel bij hadden want je kan niet zomaar het terrein op of af dus ze moesten zelfs hun eigen wc-papier meenemen. Het vliegtuig stond op een afgelegen plek, vlakbij de F16 shelters. Het team is 3 lange dagen bezig geweest met het demonteren van het vliegtuig. Er is nergens documentatie van hoe je het beste z’n vliegtuig kan demonteren en dus was het soms ook maar gokken. Je wilt zoveel mogelijk heel houden. De vleugels hebben ze wel van het vliegtuig af moeten slijpen.
Hoe vervoer je eigenlijk zo’n object?
Na 3 lange dagen was het tijd om hem te gaan vervoeren, iets wat ook een hele klus op zich was. Vriend Tommy had aangeboden om het transport voor Tonnie te regelen. Voor het transporteren via de ‘makkelijkste’ manier moesten er lantaarnpalen tijdelijk verzet worden. Dit hadden ze voorgelegd aan de gemeente Eindhoven maar die wilde niet meewerken. Plan B was dat ze gebruik zouden maken van de nooduitgang, via de spottersweg, om zo dus het vliegveld af te komen. Dit werd afgekeurd door het vliegveld zelf. Ze waren bang dat ze de nooduitgang zouden blokkeren op een moment dat die echt nodig zou zijn. Meer uitgangen waren er niet. Hierdoor was de enige keuze, om het gedemonteerde vliegtuig maar te laten staan. Dit hebben ze ook gedaan voor 4 weken, wat Tonnie ook behoorlijk veel slapeloze nachten op had geleverd. Totdat het vliegveld belde na 4 weken, dat ze nu wel toestemming kregen. Toen hebben ze snel het gehele transport alsnog in werking gezet en een paar dagen later hadden ze 4 trailers om de delen te vervoeren. De romp was 24 meter en die kon, samen met het staartstuk, overdag vervoerd worden. Maar de uitdaging zat hem in de vleugels, met een breedte van ruim 5 meter. Daar is een ontheffing(een speciale vergunning) voor aangevraagd en die zijn s’ nachts, met een konvooi van 3 gele busjes naar Veen getransporteerd.
En toen stond ie hier..
Het vliegtuig stond inmiddels in delen hier in Veen bij Bouwie. Het heeft toen ook enkele weken geduurd voordat ze aan het opbouwen zijn begonnen. Ook daar is een team voor samengesteld die aan deze uitdaging ging beginnen. Het was geen team dat ervaring had in het (op) bouwen van vliegtuigen, maar een team wat dacht in oplossingen en niet in problemen. De staartsectie opbouwen ging goed en alles verliep volgens plan. Tot dat ze aan de vleugels begonnen. De ene vleugel hadden ze al vast zitten waarna ze aan de andere vleugel gingen beginnen. Met de Kerstshow in zicht wilde ze het vliegtuig klaar hebben zodat klanten er een kijkje in konden nemen. De vleugels zaten beide ‘vast’ waarna ze het toestel op gingen tillen zodat het landingsgestel uitgeklapt kon worden. Met een kraanwagen hebben ze de romp omhoog getild en eerst het linker wiel uitgeklapt. Voor het rechtse wiel moest de romp nog iets hoger getild worden. Hier ging het echter fout, tijdens het hoger tillen brak namelijk de rechter vleugel af en die kwam op de kraanwagen terecht. Hierdoor hebben ze het project even gelaten voor wat het was en Tonnie was er even helemaal klaar mee.
De bouten van de schetsplaten, de popnagels, waarmee de verbindingsplaats van de vleugel vast zat, waren volledig afgeknipt. In het nieuwe jaar, een paar weken later, heeft Tonnie zijn oude buurman erbij gehaald die in het staal zat. Die buurman heeft er naar gekeken en een berekening gemaakt, toen bleek dat er krachten op de vleugels stonden waarop ze zich helemaal hadden verkeken. Er moesten dikkere/betere popnagels in komen, die ze inmiddels hadden gevonden. Die ‘super popnagels’ konden 1 ton afschuifkracht per stuk hebben! Dus Tonnie het bedrijf gebeld waarop hij de vraag kreeg waarvoor hij ze nodig had, “voor mijn vliegtuig” was zijn antwoord. Het bedrijf wilde ze eerst niet leveren omdat ze niet gecertificeerd waren voor vliegtuigen. Toen werd uitgelegd dat het vliegtuig als ‘eye-catcher’ zou dienen en niet meer zou vliegen, kon het wel. Toen €800,- aan popnagels verder zijn ze op 1 februari weer met frisse moed begonnen. Eerst de vleugel, die er nog wel aanzat, er afgehaald en daarna opnieuw bevestigd. Daarna was de afgebroken vleugel aan de beurt en dat ging goed. Het vliegtuig stond in elkaar!
Vliegen maar
Het vliegtuig stond inmiddels klaar om naar zijn uiteindelijke plek ‘getaxied’ te worden. Het was een gure, stormachtige dag in het weekend. Bouwie was inmiddels dicht maar Tonnie moest ’s-middags nog even terug om iets te halen. Toen Tonnie naar Bouwie ging zag hij dat het vliegtuig enorm aan het bewegen was en er vandoor wilde gaan. Tonnie belde snel een collega waarna ze met heftrucks en de verreiker het vliegtuig met spanbanden vast konden zetten om hem zo aan de grond te houden. Het werd maar weer eens duidelijk dat zo’n vliegtuig een hele uitdaging is. Zonder contra gewicht zou het vliegtuig een ‘eigen leven gaan lijden’. Ze hebben toen zware betonblokken ingegraven op de plek waar het vliegtuig zou moeten komen zodat het vliegtuig verankert kon worden.
Ready for take off
19 februari, een zonnige dag, was het moment daar om het vliegtuig naar de eindbestemming te taxiën. Na veel tegenslagen en uitdagingen ging dit echter allemaal goed en stond het vliegtuig vrij snel op zijn eindbestemming, bij de ingang van Bouwie. Alleen klaar waren ze nog niet, het vliegtuig stond op zijn plek maar Tonnie wilde er iets mee doen. Inmiddels kreeg Nederland te maken met Corona, waardoor het even op een laag pitje belande. Het vliegtuig was gekocht als ‘eye-catcher’ maar Tonnie wilde er meer uithalen, alleen was de vraag wat.
Een viking, ondernemer én een timmerman.
Een vriend van Tonnie, genaamd Robin (bijnaam ‘viking’) kreeg er hoogte van. Robin had al vaker verschillende ideeën van Tonnie mee uitgedacht/opgezet. Tonnie had het al een paar keer over gehad dat hij iets wilde doen met het vliegtuig en het interieur. Ook had Tonnie originele vliegtuigstoelen op de kop getikt (die zaten er bij de aankoop van het vliegtuig niet bij). Totdat Robin opeens met een ontwerp kwam, volledig ‘outside the box’. Dit zorgde voor een hele andere kijk, het was huiselijk, multifunctioneel en iets wat je helemaal niet in een vliegtuig verwacht. Een ruimte die zowel kon dienen als ontvangstruimte, voor als (internationale) klanten en leveranciers langs kwamen. Maar ook een ruimte die kon dienen als een spreekkamer en als gezellige loungeruimte. Wel volledig ‘self-supported’ met toilet, airco, wifi, beamer en meer. Tonnie werd er enthousiast van en heeft een bevriende timmerman erbij gehaald. Alles is anders in zo’n vliegtuig en veelal is rond dus het maken daarvan zou ook weer een project op zich zijn. De timmerman was meteen enthousiast en zo zijn ze begonnen met het verbouwen van de binnenkant. Keer op keer kwamen ze weer uitdagingen tegen maar daar wisten ze ook weer iedere keer een oplossing voor te vinden. De bedoeling was dat het vliegtuig eerst voor eigen gebruik zou zijn. Veel mensen zeiden: “zo’n ervaring moet je met andere delen” dus heeft Tonnie besloten om hem te gaan verhuren, als bijvoorbeeld een vergaderingslocatie. Doordat het vliegtuig behoorlijk veel aandacht trekt, komen we ook keer op keer in contact met mensen die iets hebben meegemaakt met dit specifieke vliegtuig. Zo hebben we een piloot hier gehad maar ook regelmatig personen die hiermee vervoerd zijn en dan kom je ook steeds meer over dit vliegtuig te weten. Zo zijn er, in de 7 jaar dat hij voor defensie heeft gevlogen, meer dan 25.000 soldaten mee vervoerd, 7 kerstmannen, 253 politiehonden en komen we telkens weer meer dingen over het vliegtuig te weten.